Ostrów Tumski we Wrocławiu skrywa coś, co może cię zaskoczyć. Niesamowita historia, o której niewiele osób wie, a warto ją poznać!

Ostrów Tumski urzeka swoim dostojeństwem i pięknem. Dlatego jest najpopularniejszym miejscem wśród randkowiczów, obowiązkowym punktem na mapach turystów czy miejscem spacerów dla mieszkańców. Centralnym obiektem jest Katedra św. Jana Chrzciciela, najważniejszy kościół dla Archidiecezji Wrocławskiej. Znajduje się też tam kilka innych kościołów czy budynków, w których mieszczą się kościelne instytucje. Sprawia to, że Ostrów Tumski jest takim odpowiednikiem Watykanu, ale we Wrocławiu.

Jeśli rozdzielimy nazwę najstarszej części Wrocławia na dwa człony to mamy “ostrów” i “tumski”. Jak podaje słownik języka polskiego, to drugie słowo “tum” jest rzeczownikiem, od którego powstał przymiotnik “tumski” i oznacza przestarzałą już nazwę dla katedry lub kolegiaty. Swoje korzenie słowo ma w języku niemieckim. Jak podaje Słownik Etymologiczny Języka Polskiego Aleksandra Brückner, przymiotnik pochodzi od staroniemieckiego “tuom”, a współcześnie “der Dom”, czyli “katedra”, “dom kościelny”

Pierwszy człon, czyli “ostrów” jest bardziej zaskakujący. Słowo pochodzi ze staropolszczyzny i oznaczało ogólnie “wyspę”. Dziś jest to nazwa wielu miejscowości. Obecnie tego słowa albo w ogóle się nie używa, albo określa się nim zarośnięte wysp na rzekach.

Każdy mieszkaniec Wrocławia, nawet nierodowity, a także turysta, który odwiedził stolicę Dolnego Śląska, wie, że obecnie na Ostrów Tumski może dojść od strony ul. Sienkiewicza czy ul. Wyszyńskiego bez konieczności użycia łodzi czy przejścia mostem. Wychodzi na to, że najstarsza część Wrocławia nie ma nic wspólnego z wyspą czy nawet półwyspem.

Otóż nie zawsze tak było, bo pierwotnie zabudowania, które dały początek miastu, znajdowały się wyspie, którą był dzisiejszy Ostrów Tumski. Wszystko dzięki dawnemu przebiegowi Odry. Dziś rzeka opływa tę część Wrocławia od południa i zachodu. Jednak w X w., kiedy to zaczęto lokować osadę, która później stała się największym i najważniejszym miastem Dolnego Śląska, Ostrów Tumski opływała jeszcze odnoga Odry od północy i wschodu. Śladem po tamtym przebiegu Odry we Wrocławiu jest staw w Ogrodzie Botanicznym.

Po zdobyciu Wrocławia przez wojska napoleońskie, zaczęto rozbiórkę murów obronnych miasta i zasypywanie fosy. Przy okazji zasypano też odnogę Odry, która na dobre scaliła Ostrów Tumski z miastem. Ślad po wyspie został już tylko na starych mapach i w nazwie miejsca.

W roku 1000 powstało we Wrocławiu biskupstwo, a miasto stało się siedzibą pierwszych Piastów śląskich. Dlatego Ostrów Tumski jako wyspa idealnie nadawał się na lokacje dla siedzib władzy świeckiej i duchownej. Miasto jako stolica historycznego Śląska od samego początku był jednym z najważniejszych grodów w średniowieczu.

Gdyby nie zawirowania historyczne i otrucia księcia Henryka Probusa, to Wrocław mógłby zostać stolicą Polski. W wiekach średnich osady czy ważniejsze grody ze względów bezpieczeństwa i obronności lokowano na wyspach na jeziorach lub rzekach. Jeśli jednak to nie było możliwe, to wykopywano fosy, które były uzupełnieniem do murów i wałów obronnych.